Een bore-out is dus het andere uiterste van een burn-out; je hebt overmatig veel stress van het nietsdoen. Net als bij een burn-out ben je lichamelijk en/of geestelijk afgebrand en heb je constant een gevoel van gierende hartkleppen (stress dus).
Het grote verschil is dat een burn-out wordt veroorzaakt door overbelasting, terwijl een bore-out het gevolg is van onderbelasting. De een krijgt een burn-out, de ander een bore-out, maar de symptomen zijn vrijwel identiek. Beiden voelen zich prikkelbaar, lusteloos, apathisch, lamgeslagen, ongeïnteresseerd en soms ligt zelfs een depressie op de loer.
Hoe kun je stress krijgen van niets doen?
Lekker de hele dag tutteldetut in alle rust je ding doen op kantoor, terwijl je ook nog meer dan genoeg tijd hebt om al je privé-mailtjes af te werken, de facebookberichten van je vrienden te checken en het internet af te struinen op zoek naar de ideale bestemming voor je volgende vakantie.
Dit klinkt misschien als de ideale job, maar niets is minder waar. Als je te weinig te doen hebt op je werk of als de taken onder je niveau liggen en je niet interesseren, loop je het risico dat je je gigantisch gaat vervelen. En juist die verveling is de belangrijkste oorzaak voor een eventuele bore-out.
Langdurige verveling gaat namelijk vaak gepaard met een grote portie stress. Dit heeft te maken met het feit dat ons brein nou eenmaal grote waarde hecht aan zingeving in het leven. Wij willen allemaal iets doen dat er toe doet. We willen iets bereiken en daar willen we ook voor worden beloond. We willen allemaal trots zijn op wat we doen. Herkenbaar?
Is je werk nu te saai, te gemakkelijk of vervelend, dan is er ook weinig om trots op te zijn; het zal geen bijdrage leveren aan je eigenwaarde, integendeel. De volgende risico’s liggen op de loer: je gaat twijfelen aan jezelf, je onzekerheid groeit en je faalangst neemt toe. Zelf initiatief nemen, wordt steeds lastiger. Voor je het weet, zit je in een vicieuze cirkel.
Typisch gedrag voor een bore-out
Als je in deze cirkel bent beland en vatbaar bent voor een bore-out (of het al hebt), dan ga je van alles doen om hiermee om te gaan.
• Uitstelgedrag is hier een goed voorbeeld van: je stelt taken die je niet leuk vindt (en dat zijn er waarschijnlijk nogal wat) zo lang mogelijk uit.
• Compensatiegedrag; omdat je je schuldig voelt dat je werk laat liggen, ga je doen alsof je juist heel nijver bent. Je blijft langer op je werk dan eigenlijk nodig is, je loopt druk heen en weer op kantoor zonder missie, je opent snel een indrukwekkend bestand op je computer als een collega voorbij komt en dat alles terwijl je in feite niets zit te doen. Je stopt al je energie in het verbloemen van het feit dat je te weinig te doen hebt.
• Uitsmeergedrag. Nog een typisch voorbeeld: werk dat je bijvoorbeeld in een halve dag kunt doen, smeer je uit over een aantal dagen, zodat het voor je omgeving lijkt alsof je het ontzettend druk hebt.
Het moge duidelijk zijn: dit soort gedrag is niet goed voor je zelfvertrouwen. Sterker nog, je wordt steeds minder zeker van jezelf. Zelftwijfel slaat toe. Als je serieus een bore-out te pakken hebt, ga je zelf echt geloven dat je niets kan. En juist die onzekerheid maakt het voor mensen met een bore-out zo moeilijk om initiatief te nemen en stappen te zetten. Terwijl dit juist zo belangrijk is, want je kunt heel lang in een bore-out blijven hangen als je niet oppast en het kan jaren duren voordat je zelfvertrouwen weer is hersteld. Laat het niet zo ver komen!
Wat kun je doen tegen een bore-out?
Je zult keuzes moeten gaan maken, hoe moeilijk ook. Vraag je in de eerste plaats af wat je wel en niet leuk vindt aan je huidige job. Wat zijn je talenten en wat doe je daar op dit moment mee? Wat zou je wel willen doen? Is dat – met een paar aanpassingen – mogelijk in je huidige baan of is het tijd om op zoek te gaan naar iets nieuws? Neem eventueel een tijdje afstand om deze vragen helder te krijgen. Denk er veel over na, praat erover met mensen in je omgeving, ga een gesprek aan met je werkgever en zoek eventueel professionele hulp hierbij. Bedenk hoe jij je talenten zou willen benutten en inzitten. Als je iedere dag kunt doen waar je goed in bent, ga je gegarandeerd weer fluitend naar je werk; dat is toch een heerlijk vooruitzicht?!
Het allerbelangrijkste: maak keuzes, klein of groot. Het gaat erom dat je zelf weer leert om het heft in handen te nemen. En vergeet niet: je mag hierbij de hulp van een professional inschakelen, dat is allesbehalve een zwaktebod, maar juist een teken van kracht.